zaterdag 26 november 2011

Buy Nothing Day

Vandaag is het Buy Nothing Day, een bedenksel van de 69-jarige Kalle Lasn van tijdschrift Adbusters, de man die ook aan de wieg van de Occupy-beweging stond. Onze cultuur is gekaapt door op winst beluste bedrijven, is de boodschap van Adbusters, en hoe kun je die bedrijven beter dwarszitten dan door niets te kopen? Maar wat ik nu zo typerend vind is dat er in het kielzog van Buy Nothing Day ook een nieuw sympathiek initiatief is ontstaan: Small Business Saturday, een dag waarop Amerikanen gestimuleerd worden alleen bij kleine winkeltjes en bedrijfjes te kopen. Mijd de grote jongens, steun de kleintjes in je buurt. Ook bedacht door Lasn, of een collega-idealist? Nee, een vondst van American Express, de multinational met een miljardenomzet, verdiend met de creditcards waarmee je zowel bij grote bedrijven als kleine winkeltjes kunt afrekenen.

JAMMER
De wereld bevindt zich in een diffuus, turbulent overgangstraject van, ja, hoe het was naar, eh, hoe het zal worden. En als je er op let, wemelt het van de opvallende signalen. Zaken die we lang vanzelfsprekend vonden zijn in rap tempo aan het veranderen, groot en klein. Engelstalige kids van nu denken bij het woord apple aan smartphones en iPads, niet aan fruit. Een jaguar is een auto, een poema een schoen en een schelp een tankstation. Als ze volwassen zijn bestaan jaguars en poema's misschien niet meer. De dieren dan, hè. Mijn held Bas Haring heeft er een boekje over geschreven, Plastic Panda's. Het onderzoekt de vraag of het erg is dat soorten uitsterven. Ja, alles is nu bespreekbaar. Zijn conclusie: 'In een toekomstige, met verstand en mededogen vormgegeven wereld zullen minder soorten leven dan nu. Maar ik zie niet in waarom dat een ramp zou zijn. Hoogstens is het jammer.'
Vanzelfsprekend staan natuurbeschermers op hun achterste benen bij Haring's gevolgtrekking. Ik raad ze toch aan Plastic Panda's te lezen, want zoals altijd zegt de filosoof verstandige dingen en relativeert hij gevoelig liggende zaken tot op het bot.

REDDING
Nog een aanrader: 'Het Groene Optimisme' van Wijnand Duyvendak. Hij worstelde zich door bergen beleidsnota's en sprak met vele beleidsbepalers in de milieuwereld. Door de financiële crisis is de aandacht voor het milieu verslapt. Partijen en organisaties die zich verzetten tegen die veronachtzaming worden weggezet als 'links'. Minister van Economische Zaken Verhagen zei onlangs: 'Het milieu is verworden tot een moralistische stok om ondernemers, boeren en bedrijven mee te slaan.' Duyvendak toont aan dat Verhagen jaren achter loopt. Milieu-organisaties zitten juist om de tafel met al die partijen om samen tot oplossingen te komen. Maar de overheden gaan nauwelijks meer mee, te druk met redden wat er te redden valt. Terwijl in duurzame oplossingen voor het milieu juist de redding, of in ieder geval een veel belangrijker uitdaging ligt. Je kunt wel proberen je spaarcenten te redden zodat je je hypotheek kunt blijven betalen, maar wat heb je eraan als je huis ondertussen afbrandt?

DOOD OF METAMORFOSE
De Franse schrijver-dichter Stéphane Hessels (93), in eigen land op handen gedragen, schreef een boekje dat een aanklacht is tegen 'de perverse gang van zaken van een blinde politiek die ons de afgrond in duwt. Onze planeet is veroordeeld tot de dood of de metamorfose.' Wat de Hongaar Ervin Laszlo ook al jaren betoogt, in bijvoorbeeld 'De Chaostheorie', het boek dat vorig jaar mede een inspiratiebron vormde voor mijn tv-serie 'De Vlinderrevolutie'. Hessels en Laszlo geloven vooralsnog in de metamorfose, en pleiten voor ieders eigen verantwoordelijkheid en rol daarin. Onze levensstijl van verspilling en verkwisting moet overboord, we moeten samenwerken, mededogen, empathie en solidariteit moeten weer vanzelfsprekend en leidend worden. Als we de wereld niet ingrijpend veranderen gaat het helemaal mis. En snel ook, want het is 1 minuut voor 12. Je kunt ook concluderen: Zonder een toekomstige, met verstand en mededogen vormgegeven wereld is de mensheid gedoemd te verdwijnen. Maar ik zie niet in waarom dat een ramp zou zijn. Hoogstens is het jammer.

donderdag 3 november 2011

Rijk(e) herinneringen

‘Wanneer hebben wij Rijk gedaan?’, sms’te Harry de Winter me gistermiddag. Hij wil RTL bellen om ze te helpen snel de aflevering van Wintertijd met Rijk de Gooyer te kunnen vinden voor een eventuele herhaling als eerbetoon aan de gisteren overleden grootheid. Het was in mei 2001, alweer ruim 10 jaar geleden. Twee maanden daarvoor, op 15 maart, had ik een afspraak met Rijk in een café op de Nieuwmarkt. Een kwartier te laat komt-ie binnen en roept meteen: ‘Die klok loopt voor! Ik ben nooit te laat!’
Ik leg hem de opzet van het programma uit, 7 a 8 muziekfragmenten van elk zo rond de drie minuten en de rest is… ‘Gelul,’ vult hij aan. ‘Nou, dat wordt nog moeilijk, want ik heb zóveel! Ik kan een uur vullen. Twee uur. Drie uur! Ik kan een heel programma met alleen Sinatra vullen.’

HUISWERK
We praten over de muziek uit zijn jeugd, en dan neemt het gesprek een wending die ik met nog geen enkele gast daarvoor of daarna heb meegemaakt: ‘Ik heb het meeste archiefmateriaal al voor je verzameld. Je hoeft zelf niets te doen. Ik heb een vriend, Wil van Sambeek, en die is verzamelaar. Van hem krijg ik het materiaal zo mee. Ik ben een hele zondagmiddag bij hem geweest om dingen door te nemen. En omdat ik nu met jou praat ga ik straks weer een zondagmiddag naar hem toe om definitief te beslissen wat we gaan doen. Kom ook, dan kunnen we meteen spijkers met koppen slaan. Want hij heeft hele bijzondere dingen die niemand heeft. Echt primeurs.’
Als ik hem vraag hoe deze vriend daar dan aan komt, zegt Rijk: ‘Links en rechts gerommeld. Hij heeft van Ellington een prachtige opname, hij heeft van Billie Holiday een prachtige opname met een heel orkest, dat heb je nog nooit gezien, uniek!’
Nou, zo makkelijk is het me nog nooit gemaakt, zeg ik. Rijk: ‘Ja, maar ik merk vaak aan jullie uitzending, dan zegt zo’n gast: ja, maar dat is niet het fragment wat ik bedoel. Nou, dan heeft-ie z’n huiswerk niet gedaan. Nee, als ik zeg: ik wil Duke Ellington, dan wil ik ook mijn lievelingsnummer.’
Dit is een tekenende opmerking voor Rijk de Gooyer. Hij zegt niet dat wij als programmamakers ons werk niet goed hebben gedaan omdat we de gast het verkeerde nummer voorschotelen, nee, die gast zelf heeft het niet goed voorbereid. En dat zal Rijk niet gebeuren.

UNIEK
Een kleine drie weken later zit ik met Rijk op zondagmiddag om half 1 aan de witte wijn bij desbetreffende Wil van Sambeek. We bekijken allerlei bandjes, en al gauw is duidelijk dat deze Wil alles gewoon van tv heeft getaped. Van Nederlandse, Duitse, Franse en Engelse zenders. “Uniek materiaal” van Johnny & Jones dat “niemand heeft”(Rijk’s woorden) heeft-ie opgenomen van een uitzending van NOVA. Dat “unieke fragment” van Marlene Dietrich’s auditie dat “nog nooit vertoond is” heeft-ie van de WDR opgenomen. Maar uiteindelijk komen we wel op een lijst fragmenten die echt volledig Rijks eigen keus zijn. Een paar maal trekt hij het lijstje uit mijn handen om te kijken of het nog goed weerspiegelt wat hij van de uitzending wil, want ‘mijn leven hangt ervan af’.
Het gegeven dat je niet zomaar van tv opgenomen materiaal mag uitzenden, maar daar giga bedragen aan rechten over moet betalen kwam Rijk wezensvreemd voor. Onzinnig zelfs. Al die schitterende beelden, die geweldige muziek, die mag je toch gewoon delen met het volk?
Maar het belangrijkste wat ik die zondagmiddag, èn na afloop van de opname van Wintertijd met Rijk (in de studio van AT5 waar hij en zijn vriendin Nel nog uren bleven hangen en er wederom grote hoeveelheden witte wijn doorheen gingen) leerde, is dat hij een geweldige vent was die hilarische anekdotes kon vertellen, oprecht genoot van mensen om hem heen, maar bovendien ook goed kon luisteren. Gedurende de uren dat ik met Rijk de Gooyer heb zitten borrelen en praten was ik zijn beste vriend, zo voelde het.

zondag 30 oktober 2011

Drie overpeinzingen aan het eind van oktober

EEN
Aan het begin van deze maand stond op alle voorpagina's dat ProRail meer dan een miljard euro ongebruikt op de plank had laten liggen. 'De Kamer reageerde geschokt'. Er werd onmiddellijk diepgaand onderzoek geëist. Dat onderzoek is nu klaar, uitgevoerd door het ministerie van Infrastructuur. Wat blijkt: er was sprake van een rekenfoutje. Het gaat om slechts ongeveer een derde van het eerder genoemde bedrag. Deze correctie is in de diverse kranten als een klein berichtje geplaatst, ergens op pagina 13 of 17. Als een bedrijf, instantie of persoon niet flink afgebrand kan worden, is het geen voorpaginanieuws. En toegeven dat je in een eerder stadium klakkeloos foutieve informatie hebt overgenomen al helemaal niet. ProRail heeft vaker in het beklaagdenbankje gezeten wegens uitvallende treinen door herfst- en winterweer, en kan dus zonder terughoudendheid vol onder vuur worden genomen. Nu het allemaal mee blijkt te vallen, is de imagoschade al toegebracht. Als ProRail komend winterseizoen weer in moeilijkheden komt, roept tout Nederland: 'Er ligt nog ruim een miljard op de plank, sukkels, doe er wat mee.' Over wisselwerking gesproken... (Deze laatste opmerking slaat nergens op, maar ik vind de woordspeling zo leuk!)

TWEE
In het NRC Handelsblad van gisteren stond een ingezonden stuk van een eindredacteur die zich beklaagt over het in zijn ogen onacceptabele hoge aantal fouten in de krant van de afgelopen maanden. In dezelfde editie een - ongetwijfeld onbedoeld - grappig voorbeeld. In een artikeltje waarin wordt gemeld dat Facebook een serverpark in het noorden van Zweden wil bouwen, vlakbij de poolcirkel, om op die manier energie te besparen omdat er aanmerkelijk minder koeling nodig is voor de servers in dit koude gebied, staat de volgende zin: 'De computerservers van bedrijven als Facebook zijn de ruggegraad van de internetdiensten die dergelijke bedrijven aanbieden.'

DRIE
Het hoogtepunt van oktober was voor mij het maken van een videoclip bij de titelsong van de nieuwe, eerste cd van mijn zus. Onder haar artiestennaam Margot Giselle brengt zij op 6 november een album met 14 zorgvuldig gekozen, op geheel eigen wijze uitgevoerde covers uit, vergelijkbaar met zoals Mathilde Santing dat altijd doet. Het album heet 'Same Girl', naar het titelnummer van Randy Newman (overigens ook ooit opgenomen door Mathilde Santing). Met de geweldige hulp van Bram Slinger (camera & editing) en Eric Lake (camera & techniek) en met edelfiguratie van onze oudste broer Paul, Margot d'r man Len en Babette Woudenberg, een leerlinge van Margot (ze geeft les op de Frank Sanders Academie) hebben we in een boerderij in de Betuwe met eenvoudige middelen iets heel moois gemaakt. Het was een optelsom van creativiteit, enthousiasme, betrokkenheid en inzet van een klein groepje mensen die ervoor gezorgd heeft dat het eindresultaat boven de som der delen is uitgestegen. In één opnamedag en één montagedag was het eitje gelegd. Dit is hoe ik altijd zou willen werken, met onderling respect en met als enig doel iets moois maken en optimaal genieten van dat proces. Gelukkig lukt dat ook steeds vaker!
Margot brengt haar hele cd live tijdens de presentatie op 6 november om 15.00 uur in het M-Lab in Amsterdam-Noord. Kaartverkoop via www.m-lab.nl

zondag 25 september 2011

Zelfs op Wikipedia!

Onlangs ontving ik een mailtje van een dame die een artikeltje van mij in de krant had gelezen en daar een ‘storende fout’ in had ontdekt. Het ging over de plek waarop een drukker van de tijdens de bezetting illegale krant Het Parool door de Duitsers was gefusilleerd. ‘Dat was niet Soesterberg, maar de Leusderheide,’ schreef ze. En toen kwam het: ‘Zelfs op Wikipedia staat deze info!’ Zelfs op Wikipedia. Hoe kunnen we anno 2011 nog aan het waarheidsgehalte van een feit twijfelen als het op Wikipedia staat? Wat ben ik nou voor een sukkel dat ik terwijl het gewoon op Wikipedia te vinden is, alsnog iets anders beweer?
Wikipedia, de vrije encyclopedie op internet, heeft ervoor gezorgd dat instituten als de Winkler Prins en Encyclopedia Brittannica voor weggeefprijzen in de kringloopwinkels zijn beland. En op zich is het natuurlijk ook een geweldig idee, een democratische encyclopedie, die wij met z’n allen zelf samenstellen, die continu aangepast en geupdate kan worden, die geen enkele ruimte inneemt en die gratis en overal beschikbaar is. Alle kennis van ons allemaal samengebracht in één groot virtueel kenniscentrum. Het probleem is alleen dat de kwaliteit en het waarheidsgehalte volstrekt onbetrouwbaar zijn. Neem nou het lemma over Drukwerk, de band waar ik zelf viereneenhalf jaar deel van uitmaakte. Dat stukje telt slechts 200 woorden (ik zal daar eens iets aan gaan doen binnenkort), en in die 200 woorden staan vijf fouten. Even puntsgewijs:

- Producer Coen van Vrijberghe de Coningh was de grote man achter het succes van deze groep.
Met alle respect voor de helaas veel te vroeg overleden Coen, een multitalent en een geweldig mens, maar dit is niet waar. Coen was bij platenmaatschappij EMI in dienst en werd op Drukwerk gezet. Hij deed dit adequaat, en heeft zeker een belangrijke bijdrage geleverd, maar de grote mannen achter het succes waren A&R-manager Gerrit Haak en promotor Kees Helleman van EMI en Harry Slinger zelf.

- De samenstelling van de groep is in de loop der jaren regelmatig veranderd, maar Harry Slinger, Ton Coster en Joop May blijven constante factoren.
Joop May verliet de band in 1982, en zat er dus 4 van de 12 jaar dat de groep bestaan heeft bij. Niet echt een constante factor.

- In 1981 neemt Drukwerk de eerste LP Drukwerk op.
Nee, dat was in december 1980. En dan nog is het voor een encyclopedie ernstig slordige informatie, want ze namen geen LP op, ze maakten een demo die later geheel tegen de verwachting in ongewijzigd op LP is uitgebracht.

- Wanneer in de tweede helft van de jaren 80 de aandacht voor Nederlandstalige muziek minder wordt, weet Drukwerk geen hits meer te scoren. In plaats daarvan gaat Drukwerk zich toeleggen op het theater.
Dat was niet ‘in plaats daarvan’, dat kwam erbij. We hebben ons werkterrein uitgebreid om zo de omzet op peil te houden en de 12 gezinnen die van de groep leefden zo lang mogelijk van een inkomen te voorzien. De optredens in feesttenten, zalen en discotheken bleven gewoon doorgaan.

- In 2003 vormt de Volendamse band Next One een nieuw Drukwerk voor een tournee ter gelegenheid van het 25-jarig jubileum.
Dat was in 2002, en de gelegenheid was niet het 25-jarig jubileum, maar het feit dat het 20 jaar geleden was dat ‘Je loog tegen mij’ op nummer 1 kwam. Ziedaar, zes fouten dus, op 200 woorden.

Gerrit Komrij schreef: ‘Wikipedia past bij ons verminderd respect voor de waarheid. Bij onze desinteresse voor het fenomeen van oorzaak en gevolg.’ En: ‘Wat is de waarheid nog, als je er niet op afbetaling voor moet kromliggen? Wat ik u voorlieg is de waarheid. […] Wikipedia is een excuusencyclopedie. Op alle terreinen zullen propoganda en sensatie het winnen van de waarheid.’
Ik ben terecht op m’n vingers getikt over een fout in een artikeltje van mijn hand. Ik haalde deze informatie van een educatieve site voor scholieren over het verzet. Dus ook het onderwijs moet je niet op voorhand geloven. Maar het is toch op z'n minst opvallend dat als onderbouwing wordt aangevoerd dat het ‘zelfs op Wikipedia staat’, want dat is - zoals ik hopelijk voldoende heb aangetoond - geen enkele reden om aan te nemen dat het klopt.
Ik besluit met een quote van mijn dorpsgenoot, schrijver Marco Termes, die ik deze week interviewde naar aanleiding van zijn derde roman ‘Vriend en Vijand’ die volgende week verschijnt: ‘Wat je met virtuele informatievoorziening ziet is dat wij onze eigen bio-industrie aan het worden zijn. Wij zijn koeien in een stal aan het worden: we krijgen voer voorgeschoteld en we vreten het gewoon op. Misschien is iemand die “leugenaar” roept, Assange van Wikileaks bijvoorbeeld, zelf wel een leugenaar. We hebben de tijd niet meer om alle informatie te checken. Wij zien per dag meer beelden dan iemand in de Middeleeuwen in zijn hele leven. Onze hersens kunnen dat wel aan, maar kan onze besluitvorming dat ook aan? En informatie die niet gecheckt wordt, devalueert al heel snel tot manipulatie, en manipulatie leidt tot indoctrinatie.’
Wat Marco dus terecht zegt: geloof ook De TV-Gits niet in zijn beweringen over de historie van Drukwerk. Trouwens, wie zegt dat er ooit een dame is geweest die een mailtje heeft gestuurd waarin ze de frase 'zelfs op Wikipedia' bezigt?

dinsdag 6 september 2011

'DIERENBESCHERMERS' GAAT BEGINNEN!

In april 2010 vatte ik het idee op om naast mijn werk iets nuttigs te doen voor de maatschappij en vrijwilligerswerk te gaan doen. Ik was net begonnen met de LLiNK-serie De Vlinderrevolutie; daarin portretteerden we mensen die zich inzetten voor een betere, duurzamere, schonere, veiliger en gezondere wereld. Allemaal leuk en aardig, een programma maken waarin je de kijker wilt motiveren om zich in navolging van de geportretteerden in te zetten voor hetzelfde doel, met kleine dan wel grote daden, maar als je daar zelf niets mee doet, hoe kun je dat dan van anderen verwachten? En dus ging ik op zoek naar een manier om in mijn directe omgeving 'iets bij te dragen'. Nu wil het geval dat wij in Zandvoort een prachtig dierentehuis hebben, en aangezien ik een groot dierenliefhebber ben dacht ik: daar moet ik zijn. Korte tijd later was ik bestuurslid van de Dierenbescherming Haarlem e.o.

TOEVAL BESTAAT NIET
Toen ik in september 2010 terugkwam van vakantie, kreeg ik een uitnodiging om bij IDTV aan te schuiven bij een bespreking met de Dierenbescherming. Er was een idee ontstaan om een programma over die club te maken, en ze dachten dat dat wel iets voor mij zou zijn. Terwijl niemand bij IDTV wist dat ik sinds een half jaartje als vrijwilliger actief was voor de Dierenbescherming. Toeval bestaat niet, hier was weer zo'n voorbeeld.
Lang verhaal kort: afgelopen april zijn we begonnen met het maken van een 10-delige serie over de Dierenbescherming, voor de AVRO. We zijn twintig dagen met de dierenambulance en met de inspectiedienst meegeweest, en we hebben tien portretten gefilmd van medewerkers en vrijwilligers van asielen, opvangcentra en hondenscholen. Allemaal mensen die zich, soms betaald maar meestal vrijwillig, inzetten voor de dieren in ons land. Het was een verrijkende ervaring, die mij een unieke kans bood om breder inzicht te verwerven in het reilen en zeilen van de organisatie waar ik deel van uit was gaan maken.

CADEAUTJE
Nu is het eindelijk zover: morgen, woensdag 7 september om 19.25 uur, gaat de eerste aflevering de lucht in. Altijd weer spannend om te zien hoe de reacties en de kijkcijfers zullen zijn. Maar of die nu mee- of tegenvallen, twee belangrijke doelen zijn sowieso al bereikt: a/ enkele tientallen Dierenbeschermers hebben een welverdiend podium gekregen en b/ ik heb weer een hoop nieuwe ervaringen opgedaan en nieuwe mensen (en dieren!) leren kennen, waardoor ik extra gemotiveerd ben om mijn bescheiden bijdrage aan het goede werk van de Dierenbescherming voort te zetten. Het is echt een cadeautje dat alles zo mooi in elkaar grijpt, en dat ik mijn werk alweer heb kunnen combineren met een van mijn passies. Ik kom mensen zat tegen die naarstig op zoek naar mogelijkheden om dat te realiseren, en mij is het weer eens min of meer in de schoot geworpen. Al zegt mijn goede vriend Serge dat het zo niet werkt: wat je uitstraalt, komt naar je toe. Dat mag dan zo zijn, maar ik ken legio voorbeelden die zich het rambam uitstralen zonder dat er iets naar ze toe komt...
Hoe het ook zij, volgende week doe ik de laatste eindmontages, en dan zit dit prachtproject er alweer op. Nu maar duimen dat er in de toekomst een vervolg komt... Allemaal kijken, geniet ervan!

zaterdag 20 augustus 2011

NIET LULLEN MAAR VULLEN

Afgelopen week interviewde ik striptekenaar Toon van Driel voor mijn pagina in de Zandvoortse Courant. Afgezien van dat Van Driel een groot humorist is met een bewonderenswaardig constant niveau in de 38 jaar (!) dat hij nu al bezig is, is vooral zijn productiviteit verbluffend. Hij tekent zeven strips per dag, zes dagen in de week, voor in de Telegraaf, het AD, de Metro en op Nu.nl. Zelfs tijdens zijn vakanties tekent hij gewoon door. Hij is nu 66, maar van stoppen met werken heeft hij nog nooit gehoord. (‘Pensioen? Ik weet niet eens wat het is.’) Sterker nog, hij barst van de nieuwe initiatieven, mede ingegeven door de afkavelende oplagecijfers van de kranten, die hem het gevoel geven dat hij naar alternatieve kanalen op zoek moet om zijn omzet op peil te houden.
‘Ik heb nu NLMV bedacht, Niet Lullen Maar Vullen,’ vertelt hij. ‘Ik maak dan een tekening en vraag mijn Twittervolgers om mij een tekstje te tweeten. En dan zet ik op maandag een top 25 op Twitter. Jochem Myjer doet ook mee, en Jeroen van Koningsbrugge vult er ook wel eens een in. Ik heb een keiharde vaste kern van mensen die goed zijn. We hebben nu een pagina gemaakt zodat ze op elkaar kunnen stemmen. Dat interactieve format kun je natuurlijk ook naar Facebook brengen en dan mensen stimuleren om leuker te zijn dan Toon. Ik heb een gastjury, dan deed ik zelf anoniem mee en dan won ik niks!’

STUDIO KNUDDE
Toon van Driel ziet zijn creaties FC Knudde, Stamgasten, Familie Weltevree en Wibo & Gorp als sterke merken. ‘Mensen houden van merken en labels, nog meer dan vroeger. Dus ik zit te denken: wat kan ik nog meer met Knudde, ga ik de animatiehoek in, maak ik een sportprogramma waarin ik de draak steek met alle sportprogramma’s - Studio Knudde? Of ga ik Weltevree als toneelstuk maken, over alle soorten huwelijken die er zijn, en dat zijn er eigenlijk twee: slechte en heel slechte. Met de huidige techniek kun je de stripfiguren laten bewegen op het toneel, en dan heb je mooi theater. Als ik dat bij de Telegraaf ga zeggen, zegt iedereen: goh, wat een leuk idee, Toon. Maar kom je op een lager niveau binnen dan de hoofdredacteur, dan hoor je: briljant, gaan we doen, totdat hij het aan z’n chef geeft. Want die heeft het niet bedacht. Die pesten elkaar de tent uit, en daarom gaat er geen enkel project ooit door. Bij de televisie is het nog erger: als het ene opperhoofd iets gekocht heeft, dan hoor je drie weken niks, en dan is ie vervangen door een ander. Op een gegeven moment denk ik: ik hou ermee op om al dat soort kerels te bezoeken, ik doe het maar zelf op internet. Alleen krijg je dan: wie betaalt daarvoor? Geen hond. Ik ben nu op een punt dat ik denk: ik ga naar Mallorca, ik ga schilderen. Want dat is een verdienmodel. En ik ga Knudde-games laten maken, want de EK komt eraan, en daarna de WK. Ik moet niet steeds achter kerels aan blijven hollen die ik het licht breng, want ze zien het licht toch niet.’

NIEUWE ECONOMIE
Een zeer creatief en productief man met een dagelijks miljoenenpubliek komt dus met nieuwe plannen en ideeën naar de oude media toe en die pakken dat niet op. In de nieuwe media is er nog onvoldoende mogelijkheid om geld te verdienen. Maar je kunt op je vingers natellen dat er een situatie gaat komen waarin dat allemaal verandert. Een nieuwe economie, die zal groeien op de puinhopen van de oude die nu met donderend geraas aan het instorten is. Echte creativiteit laat zich nooit verloochenen, zeker niet als die wordt gecombineerd met een grote werkdiscipline, dus er zal altijd een plek zijn voor de Toon van Driels van deze wereld.

zondag 17 juli 2011

DE PLANEET IS FAILLIET

De Euro wankelt. Na Griekenland, Ierland en Portugal is nu Italië aan het randje van het faillissement beland, zo koppen de kranten. Maar wat ik me steeds afvraag: wat houdt dat in, als de wankelende Euro daadwerkelijk omvalt? Wat gebeurt er dan?

Het NRC Handelsblad van afgelopen zaterdag doet een poging om daar antwoord op te geven en schetst twee scenario’s: eentje waarin de rijkere Eurolanden – Duitsland, Nederland, Finland en Oostenrijk – een nieuwe eigen munteenheid beginnen en eentje waarin de Euro overeind blijft, Griekenland en Portugal eruit stappen en de rest onder curatele van twee nieuwe Europese instellingen wordt gesteld, waarbij alle staatsschulden op één hoop worden gegooid. Beide scenario’s hebben één ding gemeen: we krijgen eerst nog een recessie waarbij die van 2008 in het niet valt.
In de Telegraaf van dezelfde dag schrijft professor doctor Smalhout in zijn column: ‘Wij worden rijp gemaakt om landen als Griekenland, Italië en Portugal op de been te houden. Want als één land valt, zouden wij allen, via een economisch domino-effect, eveneens de afgrond ingesleurd worden, zeggen de zogenaamde EU-profeten. Zij doen dat in de stijl van vooroorlogse predikers van de orthodoxe zwartekousengemeente.’ Smalhout gelooft dat scenario dus niet. Hij hekelt de oplossing van NRC’s scenario 1 (opsplitsing in een noordelijke en zuidelijke muntunie) met de woorden: ‘Wederom is hiermee bewezen dat er geen grens is aan krankzinnigheid.’
Mij leek aanvankelijk die opsplitsing in ieder geval beter dan doorgaan zoals we nu doen, met miljarden in die bodemloze zuideuropese put te storten. Maar het punt is dat de schuld geven aan de landen die door de crisis in de gevarenzone zijn beland ook geen houdbaar standpunt blijkt. Neem nou het machtigste land ter wereld, de VS. Dat dreigt door de rating agencies ook afgewaardeerd te worden. Om dat te voorkomen moeten ze even afspreken dat het schuldenplafond dat tot nu toe was afgesproken wordt verhoogd. Nu staat dat op 14,3 biljoen dollar. 43.000 dollar per Amerikaan, inclusief baby’s, hoogbejaarden en gehandicapten. Dat is niet genoeg om de schulden af te lossen. Dus dan spreken ze af dat er, ik zeg maar wat, 16,7 biljoen dollar schuld mag komen. En als dat niet meer voldoet, dan… Nou goed, ik denk dat Smalhout’s constatering ‘Wederom is hiermee bewezen dat er geen grens is aan krankzinnigheid’ op deze situatie minstens zo van toepassing is. Iedereen heeft schuld bij iedereen, behalve de landen die niks hebben, en waar hele volksstammen op de vlucht zijn voor de droogte die wordt veroorzaakt door de roofbouw die de potverterende ‘rijke’ landen op de aardbol plegen. Maar er blijken dus geen rijke landen te bestaan. Je hebt landen zonder geld en je hebt landen met geleend geld, die zwaar in de schulden zitten.
Kortom: we kunnen wel allerlei schuldigen aanwijzen – de bedenkers van de Euro, de armste landen van de Euro, de politiek, de banken, de graaiers, de machthebbers, de zakkenvullers – maar dat doet niets af aan het feit dat de hele planeet feitelijk failliet is. Als we dat nou gewoon afspreken, dan zijn we toch klaar? Dan kunnen we ophouden met dit paniekgedoe en leuke dingen gaan doen. Zoals die 49-jarige bezoeker van het Zwarte Cross-festival die in de krant vertelt dat hij al 9 jaar geniet van de sfeer. “De blikken bier zijn al vanaf 8 uur open. Ik drink er zo’n 30 à 40 per dag.” Fantastisch toch? Helaas heeft niet iedereen zo weinig moeite met zijn levensvervulling. Het NRC laat een paar lezers van de door afluisterpraktijken ten onder gegane Engelse zondagskrant News of the World aan het woord. Eén van hen, een 42-jarige acteur, verzucht: “Er is geen vervanging. Andere kranten zijn saai en politiek. Dus ik heb zondag niks te doen.” Woonde hij maar in de Hoorn van Afrika, dan kon hij met vrienden en familie een mooie trektocht maken op zoek naar water. Of bier desnoods. Zo’n 30 à 40 per dag. Genieten!

zondag 19 juni 2011

'ALLES GAAT VERANDEREN'

Op zondagochtend met een ontbijtje op bed de kranten doornemen, ik hou ervan. Het beeld wat uit het nieuws en commentaren van de afgelopen week naar voren springt is tamelijk dramatisch. Grieks dramatisch. Was Griekenland ooit de bakermat van onze beschaving, nu dreigt het de ondergang van onze beschaving in te luiden. Afgelopen maandag gaf kredietbeoordelaar Standard & Poor's Griekenland de classificatie CCC. Dat is het laagste van het laagste. Geen land ter wereld staat er zo slecht voor als Griekenland, de ontwikkelingslanden incluis. Er moet in juli weer 85 miljard overgemaakt worden aan Griekenland, anders kan het land niet aan zijn schulden voldoen en gaat het failliet. De PVV roept: Kappen met dat geld in een bodemloze put storten, trap Griekenland uit de euro. Nee, zeggen de mensen die ervoor doorgeleerd hebben, dat kan niet want dan is de financiële ellende nog veel groter. En tegelijkertijd wordt gezegd dat Griekenland niet meer te redden is. Met andere woorden: er is geen uitweg.

TEN DODE OPGESCHREVEN
Dat wordt volmondig beaamd door de Belgische antropoloog Paul Jorion. Hij schreef zeven boeken over de kapitalistische economie, waarvan de laatste begin dit jaar verscheen en de unheimische titel "Doodsstrijd van het Kapitalisme" draagt. In een interview gisteren in het NRC Handelsblad legt Jorion uit waarom volgens hem het kapitalisme in zijn huidige vorm ten dode is opgeschreven.
Kort gezegd komt het hierop neer: in het systeem heb je vier groepen, te weten geldschieters, producenten, handelaars en arbeiders. Geldschieters werden in de Koude Oorlog kort gehouden door beperkingen die moesten voorkomen dat arbeiders uit onvrede overliepen naar het communisme. Na de val van de muur zijn alle teugels losgegaan en zijn we steeds afhankelijker geworden van de financiële sector. De handelaren zijn op één lijn met de geldschieters komen te staan, door bijvoorbeeld gokken op beurskoersen. Maar ondertussen kwamen producenten en arbeiders met steeds meer schulden te zitten. In plaats van arbeiders meer salaris te geven, werden er goedkope kredieten verstrekt. Hypotheken, consumptieve kredieten, etc. etc. Jorion: "Iedereen is iedereen geld schuldig. Iedereen is kwetsbaar. Daarom draait het hele systeem uiteindelijk vast.'
Omdat topbestuurders het systeem niet meer vertrouwen, pakken ze wat ze pakken kunnen nu het nog kan. Vandaar die aanhoudende bonuscultuur. Maar hoe rijker de financiers, hoe groter de schulden bij de rest. Jorion: "Eerst zat de schuld bij consumenten. Toen die niet meer af konden betalen, kwam het bij de banken. Toen die omvielen, namen de overheden het over. Nu moeten die ervan af, en wentelen ze het af op de belastingbetalers. Er komt geen einde aan." En inderdaad: we worden om de oren geslagen met bezuinigingen op zorg, onderwijs, cultuur, noem maar op. Pensioenen kunnen niet meer gewaarborgd worden, de spaarrente is historisch laag, benzine historisch duur, ga zo maar door.
De euro gaat het niet redden, aldus Jorion. Als na Griekenland ook Ierland, Portugal en zelfs Spanje of Italië omvallen, rest ons geen andere weg dan terug naar ieder land zijn eigen munt.

KEERPUNT VAN DE GESCHIEDENIS
De miljarden die nu wegvloeien naar de redding van Griekenland - die hoogstwaarschijnlijk niet komt -, moeten ergens vandaan komen. Dus indirect kun je zeggen dat bij de publieke omroepen honderden banen komen te vervallen doordat de Griekse ambtenaren met hun 55e met pensioen gaan. Hoe dan ook, de regering snijdt zich met deze bezuinigingen op de omroep lelijk in de vingers. Deze week werden de resultaten van een onderzoek gepubliceerd waaruit blijkt dat veel tv-kijken de levensduur verkort. Met een sterke publieke omroep gaan meer mensen langer kijken, en dus eerder dood, en zo bespaar je op AOW en de immer verder uit de pan rijzende zorgkosten! Regeren is vooruitzien.
Vooruitzien doet Paul Jorion ook, tot slot: "Alles gaat veranderen, maar niemand weet hoe. We staan op een keerpunt van de geschiedenis van de mensheid. Interessante tijden." Waarvan akte.

zondag 22 mei 2011

GRIEKS VOOR 'OVERVLOED'

‘Laten we van fair trade een pleonasme maken’. Ik vind het een prachtige reclameslogan waarmee Triodos Bank momenteel adverteert. Beter in ieder geval dan de andere drie uit dezelfde Volg Je Hart, Gebruik Je Hoofd-campagne: ‘We investeren in rotzooi omdat recyclen de toekomst heeft’, ‘Bankieren zonder E-nummers en conserveringsmiddelen’ en ‘Geld moet rollen. Jij mag zeggen welke kant op.’ Niet dat er achter die drie vondsten geen even goede bedoelingen schuilgaan, maar puur als reclameslogan vind ik de fair trade-kreet verreweg de beste. Omdat je heel even een klik in je hersenen moet maken als je hem de eerste keer leest. Huh wat? O, fair trade, pleonasme, jaja, tuurlijk! Ja, laten we dat doen!

WEER HERHALEN
Even terug: wat is een pleonasme ook alweer? Pleonasmos is Grieks voor overvloed. (Dat is op zich al grappig in deze tijden, ‘Grieks voor overvloed’.) Pleonasme is een stijlfiguur waarin een woord ten overvloede is gekoppeld aan een ander woord, omdat het andere woord al onlosmakelijk met de in het eerste woord beschreven eigenschap is verbonden. Witte sneeuw. Een ronde bal. Weer herhalen. Wederzijds overeenkomen. ‘Ja, da’s inderdaad niet goed’, roept men dan, ‘dat zie ik ook wel’. Maar je moet voor de aardigheid eens een tijdje opletten hoe vaak in het dagelijks taalgebruik en in de media de pleonasmen om je oren vliegen! Ik noteerde alleen al deze week: het opzettelijk uitlokken van een misdrijf. Ons product voorziet in een noodzakelijke behoefte. Deze spits is een fantastische nieuwe aanwinst. De aanwezige bezoekers waren zeer te spreken over de voorstelling. Dit programma is perfect op de beoogde doelgroep toegesneden. Ik denk dat we deze beslissing tot later moeten uitstellen.

KNAP STOM
Maar goed, Triodos roept ons op om van de toevoeging ‘eerlijk’ bij het begrip ‘handel’ overbodig te maken. Dat is een ambitieus doel, is mijn persoonlijke mening. Misschien nog niet zo ambitieus als bijvoorbeeld altruïstische bankiers, sociaal bewogen hooligans, inlevende jihadisten, Oh Oh Cherso-fans met smaak, leuke kinderen en hardwerkende Grieken tot pleonasmen te willen verheffen, maar het komt in de buurt. Het punt is dat waar mensen zijn, wordt handel gedreven, al sinds mensenheugenis. En een helaas substantieel percentage van de mensheid is oneerlijk, corrupt, op eigen gewin uit of zelfs misdadig. Dat is altijd zo geweest, en ik zou zo gauw niet weten waarom het op korte termijn anders zou worden. Maar aangezien Triodos al jaren aantoont dat duurzaam bankieren geen oxymoron hoeft te zijn, gun ik ze het voordeel van de twijfel en alle geluk in dit nobele streven.
Een oxymoron? Een stijlfiguur waarin twee tegenovergestelde begrippen tot één geheel worden gesmeed. Modern klassiek. Knap stom (= overigens de letterlijke betekenis van het Griekse oxymoron). Ongeveer exact. Goed fout. Oud nieuws. Gedwongen vrijwillig. Slimme Belgen. O nee, die niet. Kijk maar eens naar dit clipje…

http://www.youtube.com/watch?v=eHiBixsPt3A

maandag 9 mei 2011

TYPISCH AFSCHEID

Het laatste bedrijf ter wereld dat nog ouderwetse handmatige typemachines maakte, Godrej & Boyce uit India, stopt daarmee, zo las ik deze week. Ik wist niet eens dat die dingen nog gemaakt werden! Laat staan dat er in 2009 nog 12.000 stuks verkocht zijn! Aan wie dan, vraag je je af. Het antwoord ligt eigenlijk voor de hand: aan mensen die in gebieden wonen en/of werken waar geen elektriciteit is. Maar in 2010 zakte de verkoop in naar 800, en dus gaat bij de productie de stekker eruit. 297 jaar nadat de eerste typemachine werd vervaardigd.
Ik ben er persoonlijk niet rouwig om. Dat geëikel met Tipp-Ex vond ik vroeger verschrikkelijk. Eigenlijk is het bijna niet meer voor te stellen dat minder dan 25 jaar geleden we onze artikelen op de redactie van de Hitkrant nog op een schrijfmachine zaten te tikken, een elektrische met correctielint weliswaar, maar toch. Alles werd getypt op doorslagvellen: één kopie in je eigen bakje op je bureau, en één naar de vormgeving, die er zetinstructies op krabbelde en ze via de buizenpost naar de zetterij stuurde. Ook ik ben nu van een generatie die dat soort herinneringen heeft. Zoals je ouders het vroeger hadden over het wasbord, de mangel, de straalkachel, de rolveger, de trapnaaimachine, de slingergrammofoon en distributieradio.
De typemachine kan bijgezet worden in de Galerij van Vrijwel Nutteloos Geworden Producten, naast de telefoon met draaischijf, de pick-up, de cassetterecorder, de videorecorder, de elektrische deken, de telex en de fax. Welke dingen die we nu dagelijks gebruiken zullen door de kinderen die na 2000 geboren zijn straks in een museum met nostalgische gevoelens worden bekeken? De gloeilamp in ieder geval, maar verder? Wordt de magnetron een relikwie? Auto’s op benzine? Kennen we straks nog postbodes, contant geld, vaste telefoon, krantenbezorgers? De krant überhaupt?
Er zijn nog steeds schrijvers die hardnekkig op de schrijfmachine blijven werken. Voor hen is er een oplossing, want er bestaat, net als een platenspeler en een cassetterecorder, ook een typemachine met een USB-aansluiting. Kun je lekker lawaaierig mechanisch blijven tikken, terwijl de tekst toch in een computer wordt ingevoerd. Ik denk dan: wie zo’n ding koopt, is getikt.

zondag 1 mei 2011

GROEN-RECHTS

Afgelopen donderdag 28 april is de officiële kandidatenlijst voor de Eerste Kamerverkiezing gepresenteerd. Wonder boven wonder prijkt daar ineens een oude bekende van mij op: Ruud Koornstra. Ruud is lid van maar liefst 7 politieke partijen, maar stelt zich verkiesbaar voor geen van die partijen, maar als groen-rechts alternatief...

In 1995, net op het moment dat ik bij tv-producent D&D ging werken, fuseerden er drie kleinere productiemaatschappijen tot één middelgrote speler: D&D, K&B en Praal Media. De letters K&B stonden voor (Ruud) Koornstra en (Friedwart) Barfod, de oprichters. Boezemvrienden sinds de middelbare school, en gehaaide ondernemers. Om deze fusie te vieren gingen we met het hele personeel een weekend de hort op, varen, een brandweercursus doen, en vooral heel veel drinken, eten en feestvieren. Het hele weekend werd op hilarische wijze aan elkaar gepraat door een mollige jongeman met een aanstekelijk enthousiaste uitstraling. Ik had geen idee wie hij was, wist alleen dat hij van K&B of Praal moest zijn, want van D&D kende ik iedereen. Mijn vermoeden was dat hij een medewerker van de postkamer of een productie-assistent of zoiets dergelijks moest zijn, die met grote gedrevenheid de feestcommissie aanstuurde, zo kwam hij op mij over. Mis. Het was Ruud, de baas. Of althans, één van de bazen. Zelden zo'n laagdrempelige werkgever meegemaakt. Hij had wel een kantoor, maar daar stond alleen een lege, houten tafel in met wat stoelen eromheen en er lagen balen hooi in de hoek. Geen idee waarom. Ruud zelf zat er nooit. Die was altijd onderweg, en als hij eens op kantoor was, ging hij bij de programmamakers zitten om te horen hoe het ging en om enthousiast mee te denken en te praten. Hij verzamelde rare voertuigen. Hij had een tractor en een gele Rolls Royce en weet ik wat al niet meer. Ruud was een kleurrijk figuur, altijd energiek, opgewekt, blij, vrolijk, en altijd bezig.
Een paar jaar later verkochten Ruud & Fried het nieuwe D&D aan concullega IDtv. Ze waren net 30 jaar en compleet gevuld. Ik verloor ze uit het oog, totdat ik jaren later een interview met Ruud op de radio hoorde dat grote indruk op mij maakte. Hij vertelde hoe hij na de verkoop van D&D weliswaar rijk, maar niet gelukkig was. En dat hij besloot om de rest van zijn leven te wijden aan zinvolle dingen. Aan niets minder dan het redden van de wereld, eigenlijk. Fried en hij hadden Tendris opgericht, een onderneming die duurzame ondernemingen ondersteunt. Ze investeren in groene stroom, ledlampen, electrische auto's enz. Ruud's missie is de wereld ervan te overtuigen dat duurzaam ondernemen niet alleen heel succesvol kan zijn, maar dat het de enige manier van ondernemen is die heden ten dage nog mogelijk is als we de aarde van de ondergang willen redden. Daarvan getuigt hij wekelijks in zijn column in De Telegraaf.
Duurzaamheid en milieu, het zijn nog steeds linkse begrippen. En dat moet afgelopen zijn. Ruud, VVD-stemmer en grootverdiener, zei deze week in het NRC: "Links gaat tegen alles in wat rechts is en rechts wil niets met duurzaamheid omdat dat links zou zijn." Daarom is hij lid van 7 partijen, want als lid kun je op vergaderingen je stem laten horen. ' Het voortbestaan van onze aarde is te belangrijk voor ppolitiek gekissebis.' Om VVD-ers en CDA-ers die het niet eens zijn met de huidige regeringskoers, maar die het te ver vinden gaan om op de oppositie te stemmen, een alternatief te bieden, stelt hij zich nu verkiesbaar voor de Eerste Kamer. Een groen-rechts alternatief. Het zou zomaar kunnen lukken...

(Kijk voor meer informatie op www.tendris.nl)

zondag 24 april 2011

SPANNENDE TIJDEN IN MEDIALAND

Harry de Winter vertelde mij ooit dat het minst aantrekkelijke deel van tv-producent zijn was dat hij zenderdirecteuren en programmaleiders moest proberen te winnen voor zijn programma-ideeën. Als tv-producent in Nederland heb je slechts een selecte groep potentiële klanten: de publieke omroepen, RTL 4, 5, 7 en 8, SBS6, Net5 en Veronica. (Natuurlijk zijn er ook nog de regionale en lokale omroepen, maar die hebben over het algemeen te weinig budget om echt interessant te zijn voor de grotere tv-producenten.) Collega tv-producenten delen hoogstwaarschijnlijk Harry’s mening; daarom poogde Joop van den Ende al in 1989 een eigen tv-zender op te zetten, TV10, en probeerde Harry het zelf met zijn plan voor TV Oase en zijn deelname in Het Gesprek. Want het is natuurlijk veel prettiger als je in plaats van steeds weer nieuwe zenderbazen voor je te moeten winnen, zelf kunt bepalen wat je maakt en uitzendt.
Ook John de Mol heeft een tweetal pogingen tot een eigen tv-zender ondernomen, Sport7en Tien. Zonder succes. De Mol’s grote passie is formats bedenken en die tot wereldwijde successen uitbouwen. Hèt grote voorbeeld is Big Brother, en momenteel is ook The Voice bezig een enorme wereldhit te worden. Om invloed uit te kunnen oefenen op het aankoopbeleid van de commerciële zenders bewandelt hij nu een andere weg: hij koopt zich in. Dat begon in 2007, na het mislukken van Tien, met een 25% belang in RTL Nederland, en sinds deze week is hij ook voor 33% eigenaar van de SBS-groep. In de media is deze week het nodige gezegd over dat hij hiermee zijn eigen concurrent lijkt te zijn geworden. Maar hij heeft er vooral baat bij om beide zendergroepen zo succesvol mogelijk te laten zijn, want voor hem zijn de zeven commerciële zenders vooral zeven podia. Zoals Joop van den Ende zijn eigen theaters beheert waar hij zijn musicals en theaterproducties naar eigen inzicht kan programmeren, zo heeft De Mol nu medezeggenschap over zeven tv-zenders waar hij een breed scala aan formats kan uitproberen in de hoop ze tot internationale successen uit te bouwen.

HET EINDE VAN HET TIJDSCHRIFT?
John de Mol's grote partner in de overname van SBS is het Finse mediabedrijf Sanoma, dat voor de overige 67% eigenaar van SBS is geworden. Sanoma is uitgever van bijna alle grote tijdschriften in Nederland, zoals Libelle, Donald Duck, Margriet, Linda (!), Panorama, Nieuwe Revu etc. In totaal gaat het om 70 tijdschriften met 8,2 miljoen lezers. Opvallend genoeg verscheen in deze zelfde week een bijna 400 pagina's tellend boek over het tijdschrift: Handboek Tijdschrift van HBO-tijdschriftdocenten Ingrid Cramer en Marina Zwaan. Het is een prachtig boek, waar de liefde voor het tijdschrift vanaf spat. Boven een recensie van het boek in NRC staat de kop: 'Lofzang op tijdschrift is wellicht ook zwanenzang.' In de afgelopen 15 jaar zijn de oplages van Nederlandse tijdschriften spectaculair gedaald. De Panorama en de Nieuwe Revu bijvoorbeeld verloren zo'n 70% van hun lezers, en hebben nu een kleinere oplage - respectievelijk 61.000 en 37.000 - dan jongerenblad Hitkrant had toen ik er chefredacteur van was begin jaren '90. Dat de gloriedagen van het tijdschrift voorbij zijn is duidelijk, maar dat dit medium gedoemd is te verdwijnen, daar geloof ik niets van. Toen de televisie doorbrak in de jaren '60 werd hetzelfde beweerd van de bioscoop en de radio. Beiden zijn nog steeds springlevend. Door de komst van internet zou tv het onderspit delven, maar ook daar is vooralsnog niets van te merken. De verschillende mediavormen raken steeds meer met elkaar verweven: we kijken nu tv en luisteren radio via internet en we zullen ook steeds meer tijdschriften gaan lezen op bijvoorbeeld tablets. Tijdschriften zullen zich gaan ontwikkelen tot multimediale ervaringen, met behalve foto's ook video en audio erbij. Het gedrukte tijdschrift op papier zal nooit meer zo groot worden als voorheen, maar de nieuwe mogelijkheden bieden nieuwe kansen. Dat weet Sanoma ook, en daarom hebben ze de kans om een belangrijke speler op de tv-markt te kopen met beide handen aangegrepen. Het wordt voor makers zoals ik die het maken van tv met schrijven combineren juist steeds boeiender. Ook voor bijvoorbeeld vormgevers die over schrijftalent beschikken wordt een zonnige toekomst voorspeld. Als je meegaat met de veranderende wereld, liggen er legio kansen in het verschiet om nieuwe ideeën te ontwikkelen en te realiseren. De grenzen tussen de verschillende mediavormen vervagen, maar John de Mol heeft met The Voice laten zien dat dat ongekende mogelijkheden met zich meebrengt. We gaan, met De Mol & Sanoma als lichtend voorbeeld, nog heel mooie dingen beleven.
Over mooie dingen gesproken: Harry de Winter gaat ook weer tv-programma's produceren. Ik kijk er reikhalzend naar uit.

zondag 17 april 2011

RITUEEL SLACHTEN

Afgelopen week werd een door de Partij voor de Dieren ingebracht wetsvoorstel in de Tweede Kamer behandeld: een verbod op onverdoofde rituele slacht zoals die van oudsher wordt toegepast door joden en moslims. Dat had tot gevolg dat er een verhitte discussie werd gevoerd in de media waarbij het vooral leek te gaan over, zoals de NRC woensdag kopte, 'Dierenleed versus godsdienstvrijheid.' Het was dan ook geen verrassing dat de confessionele partijen - ChristenUnie, SGP en CDA - mordicus tegen zo'n verbod zijn. Vooralsnog ziet het ernaar uit dat Nederland in navolging van Finland, Noorwegen, IJsland, Zweden en Zwitserland het zesde land wordt waar onverdoofde rituele slacht wettelijk verboden wordt.
Maar de discussie ging ook over ritueel slachten versus conventioneel slachten. Zoals Leon de Winter in de Telegraaf schreef: 'Het probleem is niet het rituele slachten. Het probleem is dat gebedsloze stukje vlees in de super.' Volgens De Winter en andere verdedigers van de rituele slacht gaat het om een te verwaarlozen percentage van alle in Nederland jaarlijks geslachte dieren. De Winter zegt zelfs: 'We hebben kennelijk geen ander urgent probleem in Nederland.' Eric Ottenheijn, universitair docent Jodendom aan de Universiteit van Utrecht, vindt het ook nogal overdreven allemaal. 'Maar ja, de kleine traditioneel Joodse gemeenschap is geen machtige economisch-politieke lobby zoals de bio-industrie, dus hier kun je scoren wil je iets veranderen.'
Het is een vaak gebruikte strategie als er kritiek is op iets waar men zelf voorstander van is: haal er iets bij wat nog erger of schrijnender is. Met name als het dierenleed betreft: 'Waar hebben we het over? Terwijl er zoveel leed is onder de mensheid?' Op die manier wordt elke discussie op redelijke argumenten in de kiem gesmoord. Wat maak je je druk om die honderd euro die ik van je geleend en niet terugbetaald heb? Weet je wel hoe hoog onze staatsschuld is?

SPEREN EN KATAPULTEN

In zijn verontwaardiging hanteert de Belgische rabbijn David Lieberman een andere vergelijking om de rituele slacht te verdedigen: 'Zelfs als de dieren pijn lijden, hoe weeg je dat tegen de pijn van gelovige joden? Ik snap niet dat die pijn minder belangrijk is dan de pijn van dieren.' Dus al het wetenschappelijk onderzoek dat is gedaan om aan te tonen dat slachten zonder enige vorm van verdoving de grootste risico's op leed bij slachtdieren biedt is voor een man als Lieberman overbodig. De pijn die hij heeft als het dier wél wordt verdoofd is veel belangrijker.
Wat heeft het voor zin om de discussie aan te gaan met dergelijke zwaargelovige lieden? Die het ritueel slachten vergelijken met ritueel marihuanagebruik onder Indianen wat in de VS oogluikend wordt toegestaan? Geen enkele zin, tenzij in de brand gestoken marihuana ook pijn lijdt. Verbieden dus, dan maar geen discussie. Hoogleraar rechtsfilosofie Wouter Veraart constateerde deze week dat religieuzen met wel erg veel verboden te maken krijgen in ons land. Waarop Jan Dirk de Block uit Hilversum in een ingezonden brief in de NRC opmerkt: 'Juist religieuzen zijn gespecialiseerd in verboden: op euthanasie, abortus, homofilie, vloeken, condooms, ketterij, afvalligheid, fietsen op zondag.' Jan Dirk slaat de spijker op z'n kop: hoe geloviger, hoe intoleranter. Maar om in door eeuwenoude boeken ingegeven levensregels het berokkenen van leed aan andere levende wezens te tolereren, sterker nog: te wensen (!), dat is iets wat ik nooit zal snappen, meneer Lieberman.

Columnist Rob Hoogland in de Telegraaf: 'Inmiddels zijn we zó fatsoenlijk, dat we ook grondrechten van dieren beginnen te erkennen, waaronder het recht op een pijnloos verscheiden wanneer zulks tot de mogelijkheden behoort. Geloof me: daar wordt geen religie slechter van.' Want dat is ook zo opvallend: dat de huidige technische middelen om dieren te verdoven worden afgewezen omdat ze in de tijd dat de heilige boeken werden geschreven nog niet bestonden. Maar als de religieuze conflicten te hoog oplopen, wordt er niet naar speren of katapulten gegrepen. Dan zijn moderne vindingen als mitrailleurs, straaljagers of tanks ineens geen enkel probleem...

Overigens zijn er ook religieuzen die het wel snappen: http://www.volkskrant.nl/vk/nl/3304/opinie/video/detail/1874682/Dominee-Gremdaat-het-slachten-moet-stoppen.dhtml

zondag 10 april 2011

ZO VADER ZO ZOON


Toen ik nog net geen 23 was, werd ik lid van een van de destijds meest succesvolle Nederpopbands van ons land, Drukwerk. Ze stonden op dat moment met hun zesde hit in de Top 40, 'Hee Amsterdam'. Viereneenhalf jaar lang heb ik met Drukwerk door heel Nederland opgetreden, met als hoogtepunt het heiligdom Carré. Het was een onvergetelijk mooie tijd. In mijn vierde jaar bij de band kregen zanger Harry Slinger en zijn vrouw Marijke een zoon, Bram. Bram is inmiddels net zo oud als ik was toen ik bij Drukwerk kwam. Hij is net als ik toetsenist en speelt al jaren in allerlei bandjes. Maar hij had nog nooit met zijn eigen vader opgetreden. Tot vrijdagavond 8 april jl. Bram had met een paar bevriende muzikanten een dozijn van zijn favoriete Drukwerkliedjes ingestudeerd, speciaal voor een feest op 15 april, en vroeg zijn vader om als leadzanger op te treden. De primeur daarvan vond een week eerder plaats, toen de Slingers & Lampions, zoals ze zich voor de gelegenheid hadden genoemd, een openbare generale repetitie hielden in een café in Zaandam. Het was gezellig druk, het bandje stond in een hoek van de kroeg opgesteld en als opwarmertje speelden ze zonder Harry een paar oudjes van o.a. The Stones en The Police. Bram excelleerde in een vlammende versie van 'Great balls of fire' van Jerry Lee Lewis, waarin hij liet horen behalve een virtuoze keyboardspeler ook een begenadigd zanger te zijn.

En toen voegde de man het het rode petje zich bij het bandje van zijn zoon. De ene klassieker na de andere kwam voorbij: 'Ik verveel me zo in Amsterdam-Noord', 'Marianneke', 'Schijn een lichie op mij', en uiteraard 'Je loog tegen mij'. Hoogtepunt voor mij was een spetterende uitvoering van 'Carolien', de eerste single die ik destijds geschreven heb en die meteen een Alarmschijf en de zevende Drukwerk-hit werd.

Los van alle nostalgie en de warme emotie van een vader en zoon die samen genieten van het muziek maken, was voor mij het meest frappante van de avond dat de nummers die wij destijds schreven tijdloos blijken te zijn. Nu ze zijn opgepakt door een bandje dat een hele generatie jonger is dan ikzelf - en ik was destijds verreweg de Benjamin van de band - en in een strak 21e eeuws jasje zijn gestoken, blijken ze moeiteloos overeind te blijven. Ook tekstueel, want hoe actueel als 'Laat de rijken de crisis betalen?' kun je een 30 jaar oud liedje krijgen?

Bram Slinger is in het dagelijks leven editor van tv-programma's en maakt grafische ontwerpen voor programma's als Wie is de Mol? en mijn eigen programma De Vlinderrevolutie. Ik heb veel met hem samengewerkt, en in deze disciplines is hij een bovengemiddeld talent. Maar ik had hem nog nooit horen en zien optreden. Als hij een vorm vindt waarin hij zijn gevoel voor en creativiteit in muziek en beeld weet te combineren in iets wat helemaal vanuit hemzelf komt, acht ik hem tot grootse dingen in staat. Ik wacht met spanning af!

zondag 3 april 2011

ZZP'er: Zelfstandige Zonder Paycheck



Dat is raar, hoor, als er 24 jaar lang aan het eind van de maand altijd een salarisstrook door je brievenbus is gevallen en dat houdt ineens op. Het leven was altijd simpel en overzichtelijk: je ging naar je werk, 40 uur in de week (vaak meer), 12 maanden per jaar, je had je vakantiedagen, Tweede Paas-, Pinkster- en Kerstdag was je vrij, net als Nieuwjaarsdag, Koninginnedag en Hemelvaart, als je ziek was belde je op en zei je: "ik ben ziek, ik kom niet", en door wat voor gelegitimeerde diefstal er van je bruto inkomen netto zo weinig overbleef, daar keek je eigenlijk nauwelijks naar. Wat kon je eraan doen, nietwaar? Reiskosten, pensioen, bedrijfssparen, WAO-gat, het was allemaal keurig geregeld.

Not anymore. Eind november - ik was door mijn werkgever IDTV tijdelijk verhuurd aan concullega MasMedia - werd ik naar Amsterdam-Noord geroepen voor een gesprek met producent Lennart Pijnenborg. "Ik ga weg," zei hij, "en jij ook. En nog een stuk of 15 anderen." Per 1 april was het over, na 15 jaar en 8 maanden. Hier even tekenen, en veel sterkte. Wel alles tot in de puntjes geregeld hoor, op z'n IDTV's.


TIMING VAN HET LOT

In eerste instantie was ik verdoofd. Maar toen de mist optrok, zag ik een schitterend landschap voor me. De toekomst. Ineens was de tijd aangebroken dat ik mijn lang- en stilgekoesterde droom ging waarmaken: zelfstandig ondernemer worden. Voor mezelf beginnen. In het jaar dat ik 50 word nog wel. Wat een timing van het lot! Wat een mooi moment om een nieuw leven te starten! Er volgden vier maanden van onderzoek, plannen maken, nadenken, een website opzetten, heel veel lezen over ondernemen, praten met ervaren zzp'ers ("Weet je wat jij eens zou moeten doen?"), een logo ontwerpen, enz. enz. Tegelijkertijd maakte ik mijn laatste programma als vaste werknemer van IDTV, Je Leven Op De Rit. Over het weer aan het werk helpen van langdurig werklozen. Zat ik banen te zoeken voor anderen, terwijl ik zelf geen baan meer had. Oh, ironie. En meer en meer begonnen mij gevoelens van vrijheid en nieuwe energie te bekruipen. Ik werd spontaan benaderd door mensen met wie ik in het verleden intensief heb samengewerkt, die over nieuwe plannen wilden praten. Harry Slinger, Harry de Winter, Jerry Langelaar... Maar ook nieuwe mensen met nieuwe, spannende en mooie ideeën.


FREELANCE EINDREDACTEUR

IDTV verkocht ondertussen een programma aan de AVRO dat ik mede heb helpen ontwikkelen, een serie over de Dierenbescherming. We kwamen overeen dat ik dat alsnog mocht maken, maar nu als freelance eindredacteur. "Da's mooi," zei AVRO-topman Philip Woldringh, "dat je voormalige werkgever nu jouw klant wil zijn. Dan heb je het dus altijd goed gedaan, ligt het niet aan jou, maar aan de markt."

Ik heb ook zelf een paar wilde ideeën, dromen eigenlijk, die ik waar wil gaan maken. Nu ik mijn eigen baas ben, maak ik mijn eigen keuzes, creëer mijn eigen avonturen. Die avonturen houd ik bij in dit blog, de TV-Gits, een knipoog naar mijn achternaam. TV zal een belangrijk deel van mijn bestaan blijven, maar zeker niet het enige. Internet, tijdschriften, kranten, boeken en boekjes, multimediale projecten, radio: alle mediavormen heb ik verkend, en wil ik blijven verkennen. Maar nu onder mijn eigen vlag. Omdat er nog zo ontzettend veel te doen, te ontdekken, te bedenken, te creëren en te beleven valt...


P.S. De tompouces zijn gebakken door de Hema en ontworpen door mijn personal webmaster Jolanda Meier-Koning, die ook de foto's maakte. De locatie is Café Koper te Zandvoort.