De Euro wankelt. Na Griekenland, Ierland en Portugal is nu Italië aan het randje van het faillissement beland, zo koppen de kranten. Maar wat ik me steeds afvraag: wat houdt dat in, als de wankelende Euro daadwerkelijk omvalt? Wat gebeurt er dan?
Het NRC Handelsblad van afgelopen zaterdag doet een poging om daar antwoord op te geven en schetst twee scenario’s: eentje waarin de rijkere Eurolanden – Duitsland, Nederland, Finland en Oostenrijk – een nieuwe eigen munteenheid beginnen en eentje waarin de Euro overeind blijft, Griekenland en Portugal eruit stappen en de rest onder curatele van twee nieuwe Europese instellingen wordt gesteld, waarbij alle staatsschulden op één hoop worden gegooid. Beide scenario’s hebben één ding gemeen: we krijgen eerst nog een recessie waarbij die van 2008 in het niet valt.
In de Telegraaf van dezelfde dag schrijft professor doctor Smalhout in zijn column: ‘Wij worden rijp gemaakt om landen als Griekenland, Italië en Portugal op de been te houden. Want als één land valt, zouden wij allen, via een economisch domino-effect, eveneens de afgrond ingesleurd worden, zeggen de zogenaamde EU-profeten. Zij doen dat in de stijl van vooroorlogse predikers van de orthodoxe zwartekousengemeente.’ Smalhout gelooft dat scenario dus niet. Hij hekelt de oplossing van NRC’s scenario 1 (opsplitsing in een noordelijke en zuidelijke muntunie) met de woorden: ‘Wederom is hiermee bewezen dat er geen grens is aan krankzinnigheid.’
Mij leek aanvankelijk die opsplitsing in ieder geval beter dan doorgaan zoals we nu doen, met miljarden in die bodemloze zuideuropese put te storten. Maar het punt is dat de schuld geven aan de landen die door de crisis in de gevarenzone zijn beland ook geen houdbaar standpunt blijkt. Neem nou het machtigste land ter wereld, de VS. Dat dreigt door de rating agencies ook afgewaardeerd te worden. Om dat te voorkomen moeten ze even afspreken dat het schuldenplafond dat tot nu toe was afgesproken wordt verhoogd. Nu staat dat op 14,3 biljoen dollar. 43.000 dollar per Amerikaan, inclusief baby’s, hoogbejaarden en gehandicapten. Dat is niet genoeg om de schulden af te lossen. Dus dan spreken ze af dat er, ik zeg maar wat, 16,7 biljoen dollar schuld mag komen. En als dat niet meer voldoet, dan… Nou goed, ik denk dat Smalhout’s constatering ‘Wederom is hiermee bewezen dat er geen grens is aan krankzinnigheid’ op deze situatie minstens zo van toepassing is. Iedereen heeft schuld bij iedereen, behalve de landen die niks hebben, en waar hele volksstammen op de vlucht zijn voor de droogte die wordt veroorzaakt door de roofbouw die de potverterende ‘rijke’ landen op de aardbol plegen. Maar er blijken dus geen rijke landen te bestaan. Je hebt landen zonder geld en je hebt landen met geleend geld, die zwaar in de schulden zitten.
Kortom: we kunnen wel allerlei schuldigen aanwijzen – de bedenkers van de Euro, de armste landen van de Euro, de politiek, de banken, de graaiers, de machthebbers, de zakkenvullers – maar dat doet niets af aan het feit dat de hele planeet feitelijk failliet is. Als we dat nou gewoon afspreken, dan zijn we toch klaar? Dan kunnen we ophouden met dit paniekgedoe en leuke dingen gaan doen. Zoals die 49-jarige bezoeker van het Zwarte Cross-festival die in de krant vertelt dat hij al 9 jaar geniet van de sfeer. “De blikken bier zijn al vanaf 8 uur open. Ik drink er zo’n 30 à 40 per dag.” Fantastisch toch? Helaas heeft niet iedereen zo weinig moeite met zijn levensvervulling. Het NRC laat een paar lezers van de door afluisterpraktijken ten onder gegane Engelse zondagskrant News of the World aan het woord. Eén van hen, een 42-jarige acteur, verzucht: “Er is geen vervanging. Andere kranten zijn saai en politiek. Dus ik heb zondag niks te doen.” Woonde hij maar in de Hoorn van Afrika, dan kon hij met vrienden en familie een mooie trektocht maken op zoek naar water. Of bier desnoods. Zo’n 30 à 40 per dag. Genieten!
