DE GROOTSTE NONSENS ALLER TIJDEN

 

Afgelopen week heeft Veronica de jaarlijkse Album Top 1000 Aller Tijden uitgezonden. Leuk hoor, zo’n weekje muziek op je radio die je de rest van het jaar niet vaak hoort, maar verder zou deze lijst tamelijk schokkend geweest zijn als het echt dè Album Top 1000 Aller Tijden was. En dat is het natuurlijk niet.

Ik hoef slechts vier opmerkelijke feiten uit deze lijst te lichten om de onzinnigheid ervan aan te tonen:

1 - het hoogst genoteerde album van The Beatles staat op nr. 18. Guns N’Roses staat op nr. 11, dus zeven plaatsen hoger dan The Beatles! Guns N’Roses heeft drie albums bij de hoogste 50, The Beatles twee.

2 - Tonight van David Bowie, met afstand zijn slechtste plaat ooit, staat wel in de lijst (nr. 926) en de klassiekers Aladdin Sane, Diamond Dogs en Pin-ups niet.  

3- 90125 is het enige genoteerde album van Yes (op nr. 413), hun baanbrekende albums Close to the edge, Fragile en The Yes Album komen niet voor.

4- Tapestry van Carole King, een van de invloedrijkste albums van een vrouwelijke singer/songwriter ooit, waarvan 25 miljoen exemplaren verkocht zijn, met klassiekers als Natural Woman en You’ve Got A Friend, staat niet in de lijst.

 

En zo zou ik nog heel lang door kunnen gaan.

DEJA VU

Er zijn in Nederland meer van dit soort lijsten;  de Hemelse 100 van 3FM en de Album Top 100 Aller Tijden van Radio 2 zijn, naast die van Veronica, de bekendste. De onderlinge verschillen in die drie lijsten zijn groot. De nummer 6 bij Radio 2, Déjà Vu van Crosby, Stills, Nash & Young, staat op 237 bij Veronica en is bij 3FM onvindbaar. De nummer 3 bij 3FM, Sigh No More van Mumford & Sons, komt bij Veronica in die hele top 1000 niet voor!  

Daarmee is dus al duidelijk dat het een lijst is volgens de luisteraars van een bepaald radiostation. Dat viel te verwachten. Daarnaast is de gemiddelde leeftijd van die luisteraars ook van grote invloed. De meeste mensen zullen in hun top 5 van favorieten zeker 3 of 4 albums plaatsen die ze hebben leren kennen tussen hun 15^e en 25^e. Op die leeftijd, zo is mij ook gebleken na het maken van 140 afleveringen Wintertijd, zijn we het meest gevoelig voor onuitwisbare muzikale indrukken.  Dat gegeven toont aan dat de gemiddelde leeftijd van de stemmers van grote invloed is op de uitkomst. Vandaar dat we bij 3FM Mumford & Sons, Kensington en The Editors in de hoogste regionen aantreffen, groepen die bij de andere twee niet eens voorkomen.

De tweede periode, naast tussen je 15^e en 25^e, die bepalend is voor je keuze op dit moment, zijn de  afgelopen twee jaar. Tussen je 25^e en twee jaar terug hebben de meeste mensen een groot gat in hun muzikale geheugen. In je adolescentie word je diep geraakt, en die plaat die onlangs diepe indruk maakte weet je je ook nog wel te herinneren. Dat verklaart waarom bijvoorbeeld een zwak album als Making Mirrors van Gotye met daarop die ene briljante wereldhit Somebody That I Used To Know op nr. 97 staat bij Veronica. Ik voorspel dat over 3 à 4 jaar dat album compleet uit de lijst is verdwenen.

SMAAK

Is er een manier om een objectieve albumlijst aller tijden samen te stellen? Je zou naar verkoopcijfers kunnen kijken. Maar dat zegt dan weer niet zoveel over de artistieke en historische waarde van een album. Rolling Stone heeft in 2003 een Top 500 samen laten stellen door 273 toonaangevende musici, critici en mensen uit de platenindustrie. The Beatles waren het meest genoteerd, met 11 albums, waarvan 4 in de top 10 en Sgt Pepper’s op 1.  Carole King’s Tapestry stond bij hen op 36. Dat lijkt er dus al meer op. Maar de golf van kritiek die er op volgde toont wederom aan: over smaak valt niet te twisten.

Maar Guns N’Roses die beter scoren dan The Beatles, dat heeft natuurlijk niets met smaak te maken. Dat is gewoon een grof schandaal.