'WELTERUSTEN, MENEER TEEVEN!'

'Buch in de bajes was vorig jaar al heftig, maar dit jaar doet hij er nog een schepje bovenop.' 'Fascinerend.' 'Bizar.' 'Indrukwekkend.' 'Geweldig.' 'Fantastisch.' 'Ongelofelijk.' 'Ben er stil van...' 'Geniaal.' 'Kippenvel.' 'Spannend.' 'Sodeju, hé...' 'Verbijsterend.' 'Wat een topprogramma.' 'Heerlijkste programma ever.' 'Eén van de mooiste programma's die er zijn.'
Een kleine greep uit de vele honderden reacties op Twitter naar aanleiding van de eerste aflevering van Buch in de bajes II afgelopen donderdagavond. Ruim 1,1 miljoen kijkers vergaapten zich aan Menno's ronde door Unit 1, het regime voor beheersmatig problematische gedetineerden, ofwel onhandelbare, agressieve criminelen. Ook Menno zelf werd veelvuldig geprezen. 'Wat een bewondering heb ik voor die man.' 'Wat doet Menno dit toch goed.' 'Menno is top!' 'Respect voor Menno.' ''Meneer Buch is wel een bikkel. Ik zou inmiddels in een foetushouding in een hoekje liggen te huilen.'
Ik heb als eindredacteur van dit programma dagen lopen zweven na al dit overweldigende enthousiasme. En dan te bedenken dat dit nog niet eens de sterkste aflevering is van de 10. Er staat nog heel wat fascinerends, indrukwekkends en verbijsterends te wachten. Het wordt een mooi seizoen!

DODE VOGEL
Maar er waren ook kritische reacties. Op twee daarvan wil ik graag even kort ingaan. Allereerst deze: 'Programma wel sterk gekleurd, sensatiegericht soms. Theatraal muziekje erachter bij shot van dode vogel op prikkeldraad en zo.'  Ik zal zeker niet ontkennen dat we muziek en shots gebruiken om een bepaalde sfeer neer te zetten. Als je dat sensatiegericht wil noemen, soit. Ikzelf vind dat een overdreven omschrijving; de verhalen, de beelden en de gesprekken zijn al sensationeel genoeg van zichzelf, daar hoeven wij vrijwel niets meer aan toe te voegen. Dit is van een andere orde dan als in bijvoorbeeld Red Mijn Vakantie met theatrale muziek drie keer hetzelfde shot van een smerig doucheputje of een beschimmelde koelkast voorbij komt. Dat is het opkloppen van iets dat eigenlijk nergens over gaat. Mind you, ik kan enorm genieten van Red Mijn Vakantie, ik vind het hilarische tv. Maar hoewel het genoemde shot met de dode vogel op het randje is en bedoeld is als vette knipoog, durf ik te stellen dat we een 100% integer en allesbehalve sensatiebelust programma hebben gemaakt. Wat beaamd wordt door kijkerstweets als: 'Menselijk en niet sensatiebelust' en 'Een mooi inkijkje zonder sensatiezucht.'

PODIUM
En dan deze: 'Dat Buch in de bajes is toch een enorm treurig programma. Waarom komen die mensen op tv?' En: 'Je geeft die malloten toch geen podium om hun mening te ventileren... waardeloos programma.'  Buch in de bajes geeft een realistisch inkijkje in de wereld van de Nederlandse gevangenissen. En ja, in gevangenissen zitten ook gevangenen. Als we daar met een grote boog omheen zouden lopen, wat maak je dan voor programma? Juist door deze mensen aan het woord te laten begrijp je met wat voor 'doelgroep' de mensen die hier werken dag in, dag uit te maken hebben. Uit het overgrote deel van de reacties op Twitter sprak met name verbijstering over de denkwereld en de krankzinnige uitspraken van de gedetineerden. Als we dat niet laten horen, begrijp je deze wereld maar half. En dan zouden we dus half werk gedaan hebben. Pas door ze aan het woord te laten begrijp je de noodzaak van ons gevangenissysteem. De Nederlandse kijker is, en dat blijkt ook uit de reacties, prima in staat om zelf een oordeel te vellen over 'de geventileerde meningen.'

ENKELBANDJE

Ook over Buch in de bajes in relatie tot de door staatssecretaris Teeven aangekondigde bezuinigingen werd veel getwitterd. 'Zo, meneer Teeven, ook gekeken naar Buch in de bajes? Ik hoop dat je lekker slaapt. Welterusten!' 'Zojuist Buch in de bajes gezien? Dat zijn dus de mensen die straks in uw straat met een enkelbandje op de bank zitten.' Nou, nee dus. De categorie gedetineerden die in Unit 1 zit, het regime dat we in de eerste aflevering hebben belicht, krijgt zeker in deze fase van volstrekte onhandelbaarheid echt geen enkelbandje. Heb geduld: de categorie die daar mogelijk wèl voor in aanmerking komt, krijgen we ook nog te zien. Plus een paar schrikbarende staaltjes van rechterlijke dwalingen. De eerste meteen deze week in aflevering 2. Alvast veel kijkplezier en kippenvel gewenst. En blijf twitteren!